Konstytucja 3 maja,
Ustawa Rządowa z dnia 3 maja
uchwalona 3 maja 1791 roku ustawa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej
Obojga Narodów. Powszechnie przyjmuje się, że Konstytucja 3 maja
była pierwszą w Europie i drugą na świecie (po konstytucji
amerykańskiej z 1787 r.)
nowoczesną, spisaną konstytucją.
 |
| OBRAZ JANA MATEJKI -UCHWALENIE KONSTYTUCJI 3 MAJA |
Konstytucja 3 maja została ustanowiona ustawą rządową przyjętą tego dnia przez sejm. Została zaprojektowana w celu zlikwidowania obecnych od dawna wad opartego na wolnej elekcji i demokracji szlacheckiej systemu politycznego Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Konstytucja zmieniła ustrój państwa na monarchię dziedziczną, ograniczyła znacząco demokrację szlachecką, odbierając prawo głosu i decyzji w sprawach państwa szlachcie nieposiadającej ziemi (gołocie), wprowadziła polityczne zrównanie mieszczan i szlachty oraz stawiała chłopów pod ochroną państwa, w ten sposób łagodząc najgorsze nadużycia pańszczyzny.
 |
| OSTATNI KRÓL POLSKI STANISŁAW AUGUST PONIATOWSKI |
Konstytucja formalnie zniosła
praktycznie nieużywane od 27 lat (od wprowadzenia w 1764 roku skonfederowanej
organizacji pracy sejmu) liberum veto. W tym samym czasie
przetłumaczono Konstytucję na język litewski.
 |
| CARYCA KATARZYNA |
Przyjęcie monarchicznej Konstytucji 3 maja spowodowało opozycję republikanów oraz sprowokowało wrogość Imperium Rosyjskiego, które od 1768 roku było protektorem Rzeczypospolitej i gwarantem nienaruszalności jej ustroju. W wojnie w obronie konstytucji Polska, zdradzona przez swojego pruskiego sprzymierzeńca Fryderyka Wilhelma II, została pokonana przez wojska rosyjskie Katarzyny Wielkiej, wspierające konfederacją targowicką – spisek polskich magnatów przeciwnych zmianie ustroju Rzeczypospolitej.
 |
| MAPA ROZBIORY POLSKI |
Po utracie niepodległości w 1795 roku, przez 123 lata rozbiorów, przypominała o walce o
niepodległość. Zdaniem dwóch współautorów, Ignacego Potockiego i Hugona Kołłątaja była
„ostatnią wolą i testamentem gasnącej Ojczyzny”.
Konstytucja obowiązywała przez 14 miesięcy, w ciągu których Sejm
Czteroletni uchwalił szereg ustaw szczegółowych, będących rozwinięciem jej
postanowień. Sejm grodzieński aktem
oblatowanym w Grodnie 23 listopada 1793 uznał Sejm
Czteroletni za niebyły i uchylił wszystkie ustanowione na nim akty prawne.
Pamiętamy
ŻRÓDŁO:WWW.WIKIPEDIA.PL
